ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດການຕອບໂຕ້ການລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ສາຍພັນ H5N1, H9N2 ທີ່ຕະຫຼາດດ່ານຊ້າງ, ເມືອງໄຊທານີ,

1. ສະພາບລວມ:

ພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ເປັນພະຍາດຕິດຕໍ່ຮ້າຍແຮງຊະນິດນຶ່ງ ໃນຈຳພວກສັດປີກ ເຊັ່ນ: ໄກ່, ເປັດ, ຫ່ານ, ໄກ່ງວງ ລວມທັງນົກປ່າຫລາຍໆຊະນິດ ຊຶ່ງໄດ້ສ້າງຜົນເສຍຫາຍທາງດ້ານເສດຖະກິດອັນໃຫຍ່ຫລວງ ໃຫ້ແກ່ຜູ້ປະກອບການລ້ຽງປີກ, ເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງຄົນ ແລະ ສ້າງຜົນກະທົບທາງດ້ານ ການຄ້າລະຫວ່າງປະເທດ. ອີງຕາມບົດລາຍງານ ຂອງອົງການສຸຂະພາບສັດສາກົນ ເຫັນວ່າ ນັບແຕ່ມີການເກັບກຳຂໍ້ມູນ ກ່ຽວກັບການລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ຕັ້ງແຕ່ປີ 2005 ເປັນຕົ້ນມາ ໄດ້ມີການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດດັ່ງກ່າວ ຢູ່ໃນ 76 ປະເທດ ແລະ ເຂດແຄວ້ນ ຊຶ່ງລວມມີການລະບາດ ຈຳນວນ 18,620 ຄັ້ງ. ໃນປີ 2023 ທີ່ຜ່ານມາ ພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ຍັງສືບຕໍ່ແຜ່ລະບາດ ຢູ່ໃນຫລາຍປະເທດໃນທົ່ວໂລກ ແລະ ພົບວ່າມີການລະບາດເປັນວົງກວ້າງ ຢູ່ໃນທະວີບເອີຣົບ ແລະ ອາເມລິກາລາຕິນ. ສະເພາະຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ ນັບແຕ່ມີການເກີດລະບາດ ຂອງພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກເປັນຄັ້ງທຳອິດ ໃນປີ 2004 ກໍ່ໄດ້ມີການລາຍງານການເກີດການລະບາດ ຂອງພະຍາດດັ່ງກ່າວ ເປັນແຕ່ລະໄລຍະ. ສຳລັບໃນປີ 2023 ທີ່ຜ່ານມານີ້ ກໍ່ໄດ້ມີການລາຍງານການແຜ່ລະບາດ ຂອງພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ຢູ່ຕະຫລາດຂາຍສັດປີກ ແຂວງຫລວງນ້ຳທາ.

ໃນໄລຍະຜ່ານມາ ກົມລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ ກໍ່ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານການປ້ອງກັນ ແລະ ສະກັດກັ້ນ ການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ ໂດຍໄດ້ປະສານສົມທົບ ກັບກົມຄວບຄຸມພະຍາດຕິດຕໍ່, ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ສ້າງ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແຜນງານແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການກຽມຄວາມພ້ອມ ແລະ ແຜນສຸກເສີນ ເພື່ອຕ້ານ ແລະ ສະກັດກັ້ນ ພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ແລະ ໄດ້ຮ່ວມມືກັບອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ອົງການ FAO, US CDC ແລະ TDRA ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ໂຄງການເຝົ້າລະວັງ ແລະ ຄວບຄຸມພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ຢູ່ໃນເຂດທີ່ມີສ່ຽງ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ສາມາດ ສະກັດກັ້ນການ ແລະ ຄວບຄຸມແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ໄດ້ຢ່າງທັນເວລາ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນດີ.

2. ສະພາບການລະບາດຂອງພາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ຢູ່ຕະຫລາດດ່ານຊ້າງ:

ຕະຫຼາດດ່ານຊ້າງ ເມືອງໄຊທານີ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເປັນບ່ອນນຶ່ງທີ່ກົມລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ ກຳນົດເອົາເປັນຈຸດເຝົ້າລະວັງພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ເພາະຢູ່ໃນຕະຫລາດ ມີສະຖານທີ່ສຳລັບຊື້-ຂາຍສັດປີກມີຊີວິດ ໂດຍພວກພໍ່ຄ້າ, ແມ່ຄ້າ ໄດ້ໄປເກັບຊື້ມາຈາກພາຍໃນບ້ານອ້ອມຂ້າງ, ເຂດເທດສະບານເມືອງ ແລະ ຈໍານວນໜຶ່ງກໍ່ໄດ້ນຳມາຈາກຕ່າງແຂວງ. ໃນແຕ່ລະເດືອນ ກົມລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ ໄດ້ສົມທົບກັບຂະແໜງລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ລົງເກັບຕົວຢ່າງປົກຕະຕິ ຈໍານວນ 65 ຕົວຢ່າງ ເພື່ອສົ່ງໃຫ້ສູນວິໄຈພະຍາດສັດແຫ່ງຊາດ ກວດກາຫາເຊື້ອພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ. ຜົນຂອງການວິໄຈຕົວຢ່າງ ທີ່ເກັບກຳໃນເດືອນ ມັງກອນ 2024 ເຫັນວ່າກວດພົບເຊື້ອພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ສາຍພັນ H5N1 ຈໍານວນ 30 ຕົວຢ່າງ, H9N2 ຈໍານວນ 21 ຕົວຢ່າງ. ສະນັ້ນ, ສູນວິໄຈພະຍາດສັດແຫ່ງຊາດ ຈຶ່ງໄດ້ອອກໃບໃບຢັ້ງຢືນຜົນການວິໄຈ ເລກທີ 070/ສພສ, ລົງວັນທີ 31 ມັງກອນ 2024 ແລະ ໄດ້ແນະນໍາໃຫ້ຂະແໜງລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ດຳເນີນມາດຕະການຄວບຄຸມການເຄື່ອນຍ້າຍສັດ ແລະ ອານາໄມຂ້າເຊື້ອຢູ່ໃນເຂດຕະຫລາດ. ໄປຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ສູນວິໄຈພະຍາດສັດແຫ່ງຊາດ ກໍ່ໄດ້ລົງໄປເກັບກຳຂໍ້ມູນຕົວຈິງ ເພື່ອສືບສວນຫາສາເຫດ ຂອງການເກີດລະບາດຂອງພະຍາດ ແລະ ໄດ້ເກັບຕົວຢ່າງເພີ່ມເຕີມ 11 ຕົວຢ່າງສົ່ງເຂົ້າຫ້ອງວິໄຈ ເພື່ອກວດກາ ແລະ ຢັ້ງຢືນຄືນອີກເທື່ອນຶ່ງ ຊຶ່ງຜົນຂອງການວິໄຈອອກມາເປັນບວກ.

ຜ່ານການສືບສວນແຫຼ່ງທີ່ມາຂອງພະຍາດໄຂ້ຫັວດສັດປີກ ຢູ່ຕະຫລາດດ່ານຊ້າງ ເຫັນວ່າມີແມ່ຄ້າ-ພໍ່ຄ້າຂາຍສັດປີກມີຊີວິດ ທັງໝົດ 3 ເຈົ້າ ຄື: 1.) ນ ເພັດ ມີໄກ່ລາດ ຈໍານວນ 30 ໂຕ, ເປັດ 30 ໂຕ, ສັດປີກອື່ນໆ 29 ໂຕ; 2.) ທ. ຈໍາປາ ມີໄກ່ລາດ 15 ໂຕ, ເປັດ 12 ໂຕ, ສັດປີກອື່ນໆ 31 ໂຕ ແລະ 3.) ທ້າວ ບຸນຫຼາຍ ມີໄກ່ລາດ 20 ໂຕ, ເປັດ 15 ໂຕ, ສັດປີກອື່ນໆ 52 ໂຕ. ຕາມການເກັບກຳຂໍ້ມູນ ແລະ ສອບຖາມແມ່ຄ້າຂາຍສັດປີກ ໄດ້ຮູ້ວ່າແຫຼ່ງທີ່ມາຂອງສັດປີກ ໃນຊຸດທີ່ຕິດເຊື້ອດັ່ງກ່າວແມ່ນເກັບຊື້ຈາກບ້ານ ດ່ານຊ້າງ, ດອນຕີ້ວ, ອຸດົມຜົນ, ດົງໝາຍຄາຍ, ໂນນບໍ່ແກ້ວ ແລະ ທ່າສົ້ມມໍ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບຊື້ນຳແມ່ຄ້າຄົນກາງທີ່ມາສົ່ງ (ນ. ຝີນ ບ້ານທ່າສົ້ມມໍ ແລະ ນ. ຕາ ບ້ານໂນນບໍ່ແກ້ວ). ສັດປີກທີ່ໄດ້ເກັບຕົວຢ່າງໄປກວດນັ້ນ ແມ່ນໄດ້ຂາຍອອກໄປສ່ວນໜື່ງແລ້ວ. ອາການຂອງສັດປີກທີ່ສະແດງອອກ ແມ່ນເຫງົາ ແລະ ໃນວັນທີ 1 ກຸມພາ 2024 ໄດ້ຕາຍ ຈຳນວນ 3 ໂຕ. ສ່ວນແມ່ຄ້າ ແມ່ນບໍ່ມີອາການ ໄຂ້, ໄອ ທຸກຢ່າງແມ່ນປົກກະຕິດີ,

3. ການຕອບໂຕ້ການລະບາດຂອງພະຍາດ:

ເພື່ອເປັນການສະກັດກັ້ນ ແລະ ຄວບຄຸມພະຍາດ ບໍ່ໃຫ້ເຊື້ອພະຍາດລະບາດ ອອກເປັນວົງກວ້າງ ພ້ອມທັງດັບມອດແຫລ່ງກຳເນີດຂອງເຊື້ອພະຍາດ ກົມລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ ໄດ້ດຳເນີນມາດຕະການ ຕອບໂຕ້ການລະບາດ ຂອງພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້:

• ໄດ້ອອກແຈ້ງການ ເຖິງພະແນກກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ສະບັບເລກທີ 0420/ກລປມ ລົງວັນທີ 02 ກຸມພາ 2024 ເພື່ອດຳເນີນມາດຕະການສະກັດກັ້ນ ແລະ ຄວບຄຸມການລະບາດຂອງພະຍາດ ໂດຍໄດ້ກຳນົດມາດຕະການ ທັງໝົດ 8 ຂໍ້. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ກໍ່ໄດ້ອອກແຈ້ງການ ເຖິງກົມຄວບຄຸມພະຍາດຕິດຕໍ່, ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ສະບັບເລກທີ 0420/ກລປມ ລົງວັນທີ 02 ກຸມພາ 2024 ເພື່ອໃຫ້ດຳເນີນການເຝົ້າລະວັງ ແລະ ດຳເນີນມາດຕະການປ້ອງກັນພະຍາດ ບໍ່ໃຫ້ຕິດຕໍ່ໃສ່ຄົນ;

• ໃນວັນທີ 3 ກຸມພາ 2024 ທີມງານຂອງກົມລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ ລົງສົມທົບກັບຂະແໜງລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ຫ້ອງການກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ເມືອງໄຊທານີ ລົງເຄື່ອນໄຫວເກັບກຳຂໍ້ມູນ ຢູ່ຕະຫຼາດດ່ານຊ້າງ ຮ່ວມກັບກົມຄວບຄຸມພະຍາດຕິດຕໍ່ ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ແລະ ອົງການອານາໄມໂລກ ແລະ ທຳການສືບສວນຫາສາເຫດ ຂອງການເກີດລະບາດຂອງພະຍາດ. ພ້ອມນັ້ນ, ກໍ່ໄດ້ດຳເນີນການສີດພົ່ນຢາຂ້າເຊື້ອ ບໍລິເວນຈຳໜ່າຍສັດປີກເປັນ ໃນຕະຫຼາດດ່ານຊ້າງ ແລະ ໃຫ້ພັກການຄ້າຂາຍສັດປີກ ໃນບໍລິເວນດັ່ງກ່າວໄວ້ຊົ່ວຄາວ ໂດຍຈະໄດ້ສຶບຈະຕໍ່ສີດພົ່ນຢາຂ້າເຊື້ອ 2 ຄັ້ງຕໍ່ອາທິດ, ເປັນເວລາ 1 ເດືອນ;

• ແນະນຳຄອບຄົວຜູ້ປະກອບການທີ່ຊື້ຂາຍສັດປີກ ທີ່ພົບເຊື້ອພະຍາດໄຂ້ຫັວດສັດປີກສາຍພັນ H5N1, H9N2 ໃຫ້ເຝົ້າລະວັງ, ຕິດຕາມ ແລະ ສັງເກດອາການຂອງຕົນເອງຈົນຄົບຮອບ 14 ວັນ. ຖ້າໃນກໍລະນີ ຫາກມີອາການໄຂ້ສູງ, ເປັນຫວັດ ແລະ ໄອ ໃຫ້ໄປພົບແພດໂດຍດ່ວນ;

• ຫ້າມເຈົ້າຂອງສັດ, ຜູ້ປະກອບການຊື້ຂາຍສັດປີກ ຂ້າຄົວສັດປີກທີ່ມີອາການເຫງົາ ຫຼື ຕາຍ ເພື່ອບໍລິໂພກ, ຫ້າມເຄື່ອນຍ້າຍ, ຈໍ່າໜ່າຍ ແລະ ຫ້າມຂາຍຕໍ່ໄປຢ່າງເດັດຂາດ ຈົນກ່ວາຈະໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຈາກພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ;

• ຕິດຕາມ, ເຝົ້າລະວັງສະພາບການລ້ຽງສັດປີກຢູ່ພາຍໃນບ້ານດ່ານຊ້າງ, ດອນຕີ້ວ, ອຸດົມຜົນ, ດົງໝາຍຄາຍ, ໂນນບໍ່ແກ້ວ ແລະ ທ່າສົ້ມມໍ ເມືອງໄຊທານີ ແລະ ບ້ານອ້ອມຂ້າງ ພາຍໃນເທດສະບານເມືອງໄຊທານີ, ຖ້າມີກໍລະນີມີສັດປີກຕາຍ ໃຫ້ລາຍງານພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງຮັບຊາບໂດຍດ່ວນ;

• ແນະນຳໃຫ້ຜູ້ລ້ຽງສັດປີກ ມີການສັກຢາກັນພະຍາດສັດ ໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມລະດູການ ຢ່າງເປັນປົກກະຕິ ແລະ ປະຕິບັດຫຼັກວິຊາການການລ້ຽງສັດໃຫ້ມີຄວາມປອດໄພທາງດ້ານຊີວະພາບ;

• ແນະນຳໃຫ້ຜູ້ປະກອບການຊື້ຂາຍສັດປີກ ທີ່ໄປເລາະເກັບຊື້ສັດປີກໃຫ້ເກັບກຳໄດ້ລະອຽດວ່າ ຊື້ມາຈາກບ້ານໃດ, ຕະຫຼາດໃດ. ຖ້າເປັນໄປໄດ້ໃຫ້ຮູ້ຄອບຄົວທີ່ຊື້ ຢູ່ຈຸດໃດຂອງບ້ານ ເພື່ອໃນກໍລະນີມີການເກີດພະຍາດ ຈະສາມາດຮູ້ໄດ້ຈະແຈ້ງກ່ຽວກັບແຫຼ່ງທີ່ມາຂອງສັດ;

• ຖ້າຫາກຜູ້ໃດພົບເຫັນສັດປີກເຈັບ ແລະ ຕາຍ ແມ່ນຫ້າມຖີ້ມສັດປີກທີ່ຕາຍສະຊາຍລົງໃນແມ່ນ້ຳ ຫຼື ສະຖານອື່ນໆຢ່າງເດັດຂາດ, ຕ້ອງທຳລາຍຕາມເຕັກວິຊາການ ໂດຍການຂຸດຂຸມຝັງ ຫຼື ທຳລາຍໂດຍການຈູດເຜົາ. ກ່ອນຈະສຳພັດກັບສັດປີກທີ່ຕາຍ ຕ້ອງໃສ່ຜ້າປິດປາກ ແລະ ຖົງມື. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ຕ້ອງລ້າງມືດ້ວຍສະບູໃຫ້ສະອາດທຸກຄັ້ງ ຫຼື ລ້າງດ້ວຍເຈວລ້າງມື.

4. ແຜນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານໃນຕໍ່ໜ້າ:

- ກົມລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ ໄດ້ມອບໃຫ້ຂະແໜງລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ສົມທົບກັບຫ້ອງການກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ເມືອງໄຊທານີ, ອົງການຈັດຕັ້ງບ້ານດ່ານຊ້າງ ແລະ ຜູ້ຈັດສັນຕະຫຼາດ ສຶບຕໍ່ເຝົ້າລະວັງຢ່າງເຄັ່ງຄັດ ແລະ ຫ້າມບໍໃຫ້ມີການຊື້ຂາຍສັດປີກ ຈົນກ່ວາຈະໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຈາກພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ;

- ມອບໃຫ້ຂະແໜງລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ສົມທົບກັບຫ້ອງການກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ເມືອງໄຊທານີ ຫ້າມເຄື່ອນຍ້າຍສັດປີກ ໃນເຂດບ້ານໃກ້ຄຽງຕະຫຼາດດ່ານຊ້າງ ແລະ ຕິດຕາມສະພາບການລ້ຽງສັດປີກຢູ່ພາຍໃນເມືອງໄຊທານີ. ຖ້າຫາກມີກໍລະນີສັດປີກເຈັບ, ເຫງົາ ຫຼື ຕາຍ ໃຫ້ລາຍງານພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງຢ່າງຮີບດ່ວນ;

- ລົງສຶບຄົ້ນຫາແຫຼ່ງທີ່ມາຂອງເຊື້ອພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ ເພື່ອເປັນບ່ອນອີງໃນການວາງແຜນເຝົ້າລະວັງໃນຕໍ່ໜ້າ.

- ສືບຕໍ່ໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ໃຫ້ຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົ້າໃຈ ແນໃສ່ປູກຈິດສຳນຶກ ໃຫ້ແກ່ ຊາວກະສິກອນຜູ້ລ້ຽງສັດ ກ່ຽວກັບຜົນຮ້າຍຂອງພະຍາດສັດ ແລະ ຄວາມຈຳເປັນໃນການສັກຢາກັນພະຍາດສັດ;

ສັງລວມແລ້ວ ການພົບເຊື້ອພະຍາດໄຂ້ຫັວດສັດປີກສາຍພັນ H5N1, H9N2 ຢູ່ຕະຫຼາດດ່ານຊ້າງ, ເມືອງໄຊທານີ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ນັບແຕ່ 31 ມັງກອນ 2024 ຮອດປະຈຸບັນ ເຫັນວ່າບໍ່ມີການແຜ່ກະຈາຍເຊື້ອພະຍາດດັ່ງກ່າວໄປສະຖານທີ່ອື່ນ. ສະນັ້ນ, ຈຶ່ງສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ ມາດຕະການທີ່ໄດ້ກ່າວມາຂ້າງເທິງ ເຫັນວ່າຄວບຄຸມພະຍາດໄດ້ ແຕ່ ພວກເຮົາຍັງຈະສືບຕໍ່ເຝົ້າລະວັງ ແລະ ຕິດຕາມຢ່າງໃກ້ສິດ ໂດຍສະເພາະສັດປີກ ຢູ່ບ້ານທີ່ ພໍ່ຄ້າ, ແມ່ຄ້າ ຊື້ໄກ່ມາຂາຍຢູ່ຕະຫລາດ ແລະ ກວດພົບເຫັນເຊື້ອພະຍາດ.

ຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມ ເຊີນຕິດຕໍ່

ກົມລ້ຽງສັດ ແລະ ການປະມົງ

ເບີໂທ: 021 215242, 215243